Πάσχα, Ανάσταση και τα σχετικά για ακόμα μια φορά — γεγονότα που παρεμβαίνουν στην ομαλή ροή της στήλης μου! Ο μικρό Στελάκος επιθυμεί να γράψει ένα ωραίο αρθράκι “φυτολογίας” για “παράξενα φυτά” — ανώνυμες απειλές, επώνυμες συμβουλές και εσεμές του λένε να γράψει πασχαλινά γιατί θα το στείλουν να βρει Παπάζογλου - Ρασούλη.
Μου λένε, σχετικά εύστοχα, πως κανέναν δεν θα ενδιέφερε να μάθει για το Χ φυτό που έχει την Υ ταξονομική παραξενιά που δεν θα την περίμενε κανείς (π.χ. φαίνεται κάκτος αλλά δεν είναι), ούτε πάλι θα έσκιζε κανείς το κυλοτάκι του αν μάθει πως ένα άλλο φυτό παράγει μέσα του κάποια ουσία της οποίας η ολική σύνθεση είναι προς το παρόν αδύνατη και κατά συνέπεια έχουμε να μάθουμε πολλά από αυτό και τα ένζυμά του που κάνουν την πρόστυχη δουλειά! Ναι, πρασινάδες θα τους φαίνονταν όλα τούτα, χεστήκανε τι κάνουν, θέλουν το εξώφθαλμα εντυπωσιακό — στάση ζωής το έχουν κάνει εξάλλου.
Παρόλαυτα επιμένω να γράψω για παράξενα φυτά, οι εντολοδότες μου επιμένουν να είμαι επίκαιρο και ενδιαφέρον “για τον μέσο βλάκα” (sic) οπότε θα προβώ στο απονενοημένο διάβημα -μη γελάς βλάκα, είναι της μοδός αυτή η φράση- να συνδυάσω και τα δύο. Θα στήσω το θείο δράμα με φυτά και όποιος μπορεί ας βγάλει άκρη τι έπαιξε μέσα στο ταλαιπωρημένο από τις ντεκαπάζ κεφαλάκι μου…
Οι 4 Ευαγγελιστές
Γράψανε λέει τα ευαγγέλια, ήταν οι καλύτεροι των καλύτερων, τσίμπησαν δωρεάν και την επιφοίτηση της περιστέρας ως μπόνους που έμειναν πιστοί μετά την ανάσταση. Μπορεί αυτές τις Άγιες Μέρες να περιμένεις τον Ιησού να αναστηθεί, το σίγουρο όμως είναι πως οι ευαγγελιστές δεν έπαιξαν λαζαριά. Πέθαναν όπως όλοι μας, σάπισαν όπως όλοι μας, και πιθανότατα κατά την παραπάνω διαδικασία θα μύριζαν όπως θα μυρίζαμε όλοι μας. Τίγκα στις πτωμαΐνες και την πουτρεσκίνη. Ας γιορτάσουμε λοιπόν την κορφή της ανθρώπινής τους φύσης θυμούμενοι σχετικά λέλουδα που μυρίζουν υπέροχα!
Rafflesia arnoldii
Πιθανότατα το φυτό με το μεγαλύτερο μονήρες άνθος, η Rafflesia μπορει να βρεθεί αν κάνεις ένα ταξιδάκι κατά Σουμάτρα μεριά (έλα που δεν ξέρεις που είναι!). Η τύχη καλό θα ήταν να είναι με το μέρος σου και το κωλαράκι σου τόσο ανοιχτό ώστε να χωράει άνετα ο JackHammer Jizz Us: το φυτό αυτό θεωρείται αρκετά σπάνιο, η ανάπτυξη του άνθους του είναι αργή σαν χελώνα που την έχεις τιγκάρει στα vulbegal και με το που τζάσει μούρη το άνθος έχεις μόνο μερικές μέρες να το παρατηρήσεις προτού μαραθεί.
Αν το πετύχεις πάντως δεν είναι κάτι που μπορείς να το αγνοήσεις — το άνθος έχει διάμετρο ένα μέτρο, ζυγίζει γύρω στα 11 κιλά και η μυρωδιά που εκπέμπει νεκρανασταίνει και τον Ιούδα! Μυρίζει σάπιο κρέας -ναι, σαν την πρώην σου που όλοι ρωτάν που είναι μα εσύ λες πως “έχεις να την δεις 2 μήνες“, εδώ που τα λέμε δεν λές και ψέμματα- και όπως μπορείς να φανταστείς οι επικονιαστές του δεν είναι μελλισούλες αλλά μύγες.
Αν είσαι βιολογάκι, ίσως να σε ενδιαφέρει να γνωρίζεις πως το όλο φυτό είναι μια παραξενιά: δεν θα δεις βλαστούς ή ρίζες, τείνει να μεγαλώνει ως υφές οι οποίες εξαρτώνται από διπλανά φυτά για την επιβίωσή τους.
Amorphophallus titanum
Το φυτό αυτό είναι η χαρά του κάθε γκαβλιάρη και ο φόβος του κάθε μπασκετμπολίστα. Το όλο λουλούδι του Amorphophallus θυμίζει ένα τεράστιο -ελαφρώς παραμορφωμένο, κοίτα μέσα στα βρακιά σου- πέος, το οποίο δικαιολογεί το όνομα του είδους του (titanum, ξέχασες πάλι να πάρεις το Concerta σου) άπαξ και άνετα φτάνει τα τρία μέτρα.
Ο φαλός του, όταν ανθίσει πλήρως, μπορεί να πάρει κοκκινωπό χρώμα και θερμοκρασία περιβάλλοντος (κοντά στην θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος — μεγαλώνει και αυτό στην Σουμάτρα!) με αποτέλεσμα αν “σκοντάψεις” πάνω του να νομίσεις πως σκόνταψες όντως σε κάτι κρεάτινο.
Την ψευδαίσθηση αυτή θα σου την ενισχύσει η οσμή του, αυτή του μαμά-που-είναι-ο-σκυλάκος μας και γιατί μυρίζει παράξενα ο κήπος η οποία διαχέεται έξοχα στους 37 βαθμούς κελσίου, στο υγρό περιβάλλον της ζούγκλας της Σουμάτρας. Και εδώ, έχουμε πτωματόφιλα όντα να γονιμοποιούν το λουλούδι μας!
Hydnora africana
Ας αφήσουμε λίγο την χλωρίδα της Ινδονησίας και ας πάμε Νότια Αφρική όπου θα συναντήσουμε το υπέροχο Hydnora africana! Το συγκεκριμένο λουλούδι είναι κάτι το οποίο θα μείνει χαραγμένο στην μνήμη σου όταν το δεις – οι πιο “ψαγμένοι” θα μπορούσαν να το μπερδέψουν με κάποιο είδος μύκητα, αν το επέτρεπαν αυτό οι κλιματολογικές συνθήκες. Εσύ, πιθανότατα με το που το δεις το σκατό θα πάει στην κάλτσα αν έχεις δει την ταινία Alien ή αν γενικά γνωρίζεις το όλο concept αναπαραγωγής αυτού του φανταστικού εξωγήινου είδους.
Το λουλουδάκι για το οποίο μιλάμε θυμίζει αρκετά τα αυγά των Alien στην μορφολογία του αλλά και στον τρόπο που ανοίγει, αν και το χρώμα του φέρνει πιο πολύ στο πορτοκαλί του σολωμού — μην σου ανοίγει όμως η όρεξη απότομα, η οσμή του θα σε απογοητεύσει ή θα σου θυμίσει εκείνη την παιδική περίοδο που πέρασες και οι γονείς σου με φόβο σε έπαιρναν μαζί τους σε κοινωνικές εκδηλώσεις μην τυγχόν και ρευτείς: μυρίζει σκατά, κόπρανα, τόσο ώστε να προσελκύσει κοπροφάγα σκαθάρια για να τα εγκλωβίσει και όταν ανοίξει πλήρως να τα αφήσει για να διασπείρουν το γενετικό του υλικό (γύρη).
Το πραγματικά ενδιαφέρον με αυτό το φυτό είναι πως είναι παρασιτικό: η ρίζα του δένει πάνω στις ρίζες φυτών του γένους Euphorbia και τις ξεζουμίζει, εκδικούμενο έτσι οποιονδήποτε δοκίμασε ποτέ το λάτεξ που παράγουν αυτά τα φυτά.
Dracunculus vulgaris
Σε έτρεξα Σουμάτρα, σε κατέβασα Αφρική και σιγουρέψες έτσι πως αυτά τα φυτά δεν θα τα δεις ποτέ στην ζωή σου, παρά μόνο ίσως σε κάποιο μακρινό εξωτικό ταξίδι -από αυτά που σε παίρνει να κάνεις μια φορά στην ζωή σου- όπου πάνω σε μια κρίση μαστούρας θα αποφασίσεις να επισκεφτείς τον τοπικό βοτανικό κήπο.
Τι θα έλεγες για ένα φυτό που θα μπορούσες να βρείς στην Ελλάδα και να είναι το ίδιο ενοχλητικό με τα παραπάνω; Το Dracunculus vulgaris, μεγάλη προστυχάντζα, μπορεί να μην είναι τόσο τεράστιο όσο τα προηγούμενα (μπορεί να γίνει μεγαλούτσικο πάντως) ή τόσο εντυπωσιακό, αλλά αν το πετύχεις πουθενά το παντζαρί χρωματάκι του θα σε τραβήξει να ρίξεις μια ματιά τι παίζει.
Μιας που είσαι σκυμμένο από πάνω του, τράβα και μια τζούρα από το υπέροχο άρωμά του. Πτωμαΐνη; You bet! Το καλυτέρο δώρο για την γιορτή της μητέρας, το “significant other” σου, ή το φιλαράκι που σε πούλησε — δίνει καλύτερα το μήνυμα που θες να δώσεις και από τον Πατσίνο στο Scarface.
Ο γλυκής ιησούς
Πάσχα χωρίς Ιησού δεν μπορεί να γίνει, πόσο μάλλον Πάσχα χωρίς Ανάσταση. Το μόνο που ουδέποτε κατάλαβε ο μικρός Στελάκος είναι πώς είναι δυνατόν από Χριστούγεννα εώς Πάσχα, ο sweet Jesus να έχει καταφέρει να ρίξει πάνω του τριαντατρία έτη. Όσα άτομα γνωρίζω τριαντατριών ετών, τους πήρε πάνω-κάτω τριαντατρία χρόνια να το πετύχουν. Ναι, αυτό είναι ένα πραγματικό θαύμα!
Anastatica hierochuntica
Να τα μας! Το περίφημο “Ρόδο της Ιεριχούς” , το οποίο παλαιότερα δοκίμαζαν να στο πουλήσουν κανάλια Telemarketing αυτές τις άγιες μέρες. Το όνομά του νομίζω πως τα λέει όλα και επάξια μπορεί να κάνει τον Μάστερ Ιησού, σε φυτική έκδοση. Αυτό το φυτό θυμίζει ένα από αυτά τα “ταμπλουϊντια“, σαν εκείνες τις χορτόμπαλες που βλέπεις να τριγυρνάνε στα western ή εννίοτε στο φόρουμ του Enthallagi.
Όταν το δεις εκτός εποχής, μοιάζει νεκρό και ξεραμένο αλλά μόλις βρέξει ή του βάλεις νερό, τσούπ!, ανασταίνεται, ανοίγει και πρασινίζει! Χμ, σ’ αρεσε ε; Ναι, φαίνεται έχεις χάψει παρόμοιες ιστορίες και με ανθρώπους που πάνω-κάτω υποτίθεται πως κάνανε το ίδιο, είναι μέσα στο DNA σου να σκύβεις μπροστά στους ευσεβείς σου πόθους.
Η αλήθεια απέχει αρκετά από αυτό που περιέγραψα: το φυτό όντως πεθαίνει πλήρως και ξεραίνεται, όντως όταν το βάλεις σε νερό “ανοίγει” — ίσως να παίρνει και λίγο χρωματάκι, αλλά δεν ανασταίνεται. Απλά βλασταίνουν αστραπιαία οι σπόροι που έχει μέσα του, πολλές φορές πάνω στο ίδιο το φυτό, πράγμα που δίνει την ψευδαίσθηση πως “ξαναζωντανεύει“. Είδες που μερικές φορές είναι πιο γλυκό το παραμύθι ασχέτως του αν η αλήθεια είναι απείρως πιο εντυπωσιακή;
Αν ψάχνεις πάντως φυτο που “ανασταίνεται” -που πιθανότατα είναι το φυτό που σου πούλησε το telemarketing- ψάξε το Selaginella lepidophylla, δηλαδή το ψευδές ρόδο της Ιεριχούς. Αυτό είναι ενα φυτό που απλά αντέχει υπερβολική ξηρασία και μπορεί να πάρει τα πάνω του με λίγο νεράκι ακόμα και μετά από εκτεταμένη ξηρασία — τα παίρνει όμως πραγματικά τα πάνω του και συνεχίζει τον κύκλο της ζωής του. Καταλαβαίνεις λοιπόν εδώ γιατί δεν το διαλέξαμε για “γλυκή ιησού”;
Ο Ιούδας
Τι θα ήταν το πάσχα χωρίς τον Ιούδα; Ένα τίποτα, κανείς δεν θα έδινε στον Ιησού τα γλυκά φιλάκια, το παραμύθι δεν θα είχε δράκο και ξέχνα λαμπάδες, πυροτεχνήματα και μαγειρίτσες. Θα ‘θελα πραγματικά να φέρω και σε εσένα τον Ιούδα αλλά… όπως θα έλεγαν τα αγγλάκια “he’s a pretty hung up guy” απ’ όλες τις απόψεις, οπότε δυστυχώς δεν θα μπορέσει να παρεβρεθεί. Αντ’ αυτού ας παρουσιάσουμε το δέντρο από το οποίο κρεμάστηκε!
Adansonia grandidieri
Εδώ σε πάω γαμιώντας ως την Μαγαδασκάρη, να δεις από κοντά ένα ενδημικό είδος (όχι καμία σχέση με αποδημητικό, δεν θα μπορούσε άλλωστε!) το οποίο ονομάζεται “Δέντρο μπουκάλι” ή Baobab – το οποίο έχει την εκπληκτική ιδιότητα να μπορεί να αποθηκεύσει στον κορμό του 120 χιλιάδες λίτρα νερού! Χμ, ναι, διαφωνείς λίγο — άκουσες πως κρεμάστηκε από συκιά ο Ιούδας και όχι από μπουκαλόδεντρο. Χμ, κανείς δεν γνωρίζει από που κρεμάστηκε ο Ιούδας, υπάρχουν μόνο εικασίες.
Εδώ το λάθος, και πιθανότατα ενδεικτικό σημείο πως ίσως να μην υπάρχει δημιουργός (διάβαζε: Θεός) και οι ιστορίες να μην είναι έτσι όπως σου τις είπαν — διότι αν υπήρχε δημιουργός με όλη την παραφροσύνη που παίζει γύρω μας θα έπρεπε να είχε την ελάχιστη κυνικότητα να μην σπείρει συκιές στην περιοχή αλλά baobab, άσε επίσης και το “γεγονός” πως ο Ιούδας μετάνιωσε, πέταξε τα αργύρια και κρεμάστηκε. Αν έχεις την ελάχιστη εμπειρία με ανθρώπους, θα πόνταρες περισσότερο στον Ιούδα να φεύγει για Χαβάη και να την κάνει ταράτσα — άτομο που δείχνει τέτοια μεταμέλεια δύσκολα θα πρόδιδε εξαρχής.
Γιατί όμως απαιτεί κυνικότητα να σπείρει ο δημιουργός Adansonia αντί συκιάς; Διότι αν ήθελε να μείνει… πιστός στα της Παλαιάς Διαθήκης, δεν θα αρκούσε η ελαστικότητα των κλαδιών της συκιάς για να γίνει το απέλπιδο εγχείρημα του Ιούδα τραγικό και βασανιστικό. Τα baobab φτάνουν εύκολα τα 30 μέτρα ύψος και 11 μέτρα διάμετρο και τα κλαδιά τους είναι συσσωρευμένα στο πάνω μέρος – κυριολεκτικά βγαίνουν σαν κολώνες από την γη που πάνω τους έχτισαν φωλιά τρελά σέξυ πουλιά!
Ναι, θα είχε πλάκα σε ένα τοπίο που κυριαρχεί αυτό το δέντρο ο Ιούδας να προσπαθούσε να κρεμαστεί, και αν τα κατάφερνε (mad props!) θα είχαν ένα σχετικό πρόβλημα οι κάτοικοι της περιοχής να τον κατεβάσουν. Χώρια που αυτό το δέντρο ζει κάμποσα χρονάκια (φημιζεται πως ζει 500-1000 χρόνια, ίσως και χιλιετηρίδες), οπότε θα μπορούσε να αποτελέσει “προσκύνημα” για απανταχού χριστιανούς.
Ο resident ψυχεδελικός της φάσης
Είναι το ερισιανό τυπάκι που αγνοείς, γιατί είναι στο μπακγκράουντ με μάτια κάμερες και παρατηρεί, μιλάμε για τον ψυχεδελά, των μανιταρόφιλων τον μορχελά! Είναι ο τυπάς που στο πάρτυ βούτηξε τ’ αρχίδια του στο μπολ με το ποντς -σε κοινή θέα- αλλά οι παρευρισκόμενοι το ήπιαν, μάλλον γιατί ήταν αλκοόλες ή γιατί απλά δεν το πρόσεξαν!
Είναι η τύπισσα που με το που ανακάλυψε πως έχει κονδυλώματα σαν κουνουπίδια στα έξω χείλη της σκέφτηκε art project να τα βουτάει σε μπογιά, να αφήνει το αποτύπωμά τους σε λευκούς καμβάδες και να βγάζει χρήμα από το όλο κόνσεπτ! Ναι, κάθε φάση έχει από έναν — και στην περίπτωσή μας είναι το παράξενο φυτό που θα κοιτούσε τα τεκταινόμενα της βδομάδας καθαρά για την φάση της φάσης από μαζέματος των δώδεκα αποστόλων.
Brassica oleracea (ποικιλία Romanesco)
Χμ, πως το περιγράφεις τώρα αυτό; Είναι ένα… μπρόκολο, σαν αυτά που σε έπρηζε η μάνα σου να τρως όταν είσουν μπομπιράκι — δεν είναι όμως ένα μπρόκολο σαν όλα τα άλλα: αν ήταν καναλάρχης αυτή την εβδομάδα αντί για τα πάθη του Χριστού σε επανάληψη θα έπαιζε το Life of Brian των Monty pythons, αν ήταν ηθοποιός θα ήταν στους Monty pythons!
Το συγκεκριμένο λαχανικό αν το δεις στον πάγκο του μανάβη θα σου τραβήξει την προσοχή, αν είσαι “γνώστης” παράξενων γνώσεων παίζει να σου σκάσει και φλάσμπακ από την κόλαση. Το μπρόκολο αυτό είναι το απαύγασμα των fractal στην φύση, ο αριθμός των “σπιράλ” που σχηματίζει ακολουθεί την γνωστή (γνωστή; την γνωρίζεις και από χτες;) ακολουθία Fibonacci και δεν είναι κανένα θαύμα της γενετικής — προϋπήρξε της γενετικής μηχανικής όπως την φοβάσαι, υπήρξε λόγω της γενετικής μηχανικής όπως δεν την φοβάσαι, αυτή των επιλεκτικών διασταυρώσεων.
Κουλό; Υπάρχουν κουλότερα πράγματα γύρω σου, απλά αυτό ανήκει στα “εξόφθαλμα εντυπωσιακά“.
Ως την επόμενη βδομάδα, ρίχτε μια ματιά και στα λιγότερο εντυπωσιακά φυτά που βρίσκονται τριγύρω σας!