Χιμπατζής, γορίλας, πίθηκος ή κάποιο άγνωστο είδος; Το DNA μας δίνει την απάντηση.
Στις αρχές του περασμένου αιώνα, η σημερινή Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό ήταν βελγική αποικία. Η αφρικανική χώρα έβριθε από Βέλγους στρατιώτες οι οποίοι αλώνιζαν τη ζούγκλα και εξολόθρευαν τα άγρια θηρία που συναντούσαν στο διάβα τους. Το 1908, κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας εκκαθάρισης στην περιοχή Μπόντο, στα βόρεια του Κονγκό, ένας Βέλγος αξιωματικός πυροβόλησε και σκότωσε δύο μεγαλόσωμους πιθήκους.
Κατόπιν έστειλε τα κρανία τους στο Βασιλικό Μουσείο του Βελγίου, όπου οι ζωολόγοι βρέθηκαν μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη. Τα κρανία δεν ανήκαν σε κανένα από τα γνωστά είδη πρωτευόντων, οπότε αναγκαστικά τα κατέταξαν σ' ένα άγνωστο υποείδος γορίλα, το Gorilla Gorilla Uellensis.
H ιστορία του μυστηριώδους είδους επανήλθε στο προσκήνιο το 1996, όταν ο Ελβετός φωτογράφος Καρλ Άμαν ξεκίνησε την αναζήτηση του αινιγματικού γορίλα στην πόλη Μπίλι, κοντά στο Μπόντο του Κονγκό. Εκεί ανακάλυψε ένα κρανίο παρόμοιο μ' εκείνα του 1908. Χάρη σε μια φωτοπαγίδα που είχε στήσει στο δάσος, φωτογράφισε ένα από τα παράξενα αυτά όντα. Επιπλέον κατέγραψε τις περιγραφές των ντόπιων κυνηγών, οι οποίοι αναφέρονταν σε μεγάλα ζώα που άντεχαν στα χτυπήματα των δηλητηριωδών βελών κι έμοιαζαν με θεόρατους χιμπατζήδες.
Φωλιές στη γη
Η έρευνα του Άμαν εντυπωσίασε πολλούς διάσημους ζωολόγους. Έτσι το 2001 ξεκίνησε μια νέα αποστολή, με στόχο να διαλευκάνουν το μυστήριο του γιγαντόσωμου πιθήκου. Η ενδιαφέρουσα ανακάλυψη που προέκυψε ήταν ότι τα ζώα κοιμόντουσαν σε φωλιές τις οποίες τα μεγάλα αρσενικά έφτιαχναν στο έδαφος ακριβώς όπως ο γορίλας - ο χιμπατζής τις φτιάχνει πάνω στα δέντρα.Τα κόπρανα που βρέθηκαν κοντά στις φωλιές έδειξαν ότι τα ζώα τρέφονταν με φρούτα, χαρακτηριστικό διαιτολόγιο του χιμπατζή. Η πρώτη επαφή με τους ανθρώπους έγινε το 2002, όταν η επιστήμονας Σέλεϊ Ουίλιαμς τράβηξε φωτογραφίες των πιθήκων σ' ένα σύντομο βίντεο. Οι ειδικοί είδαν ένα ζώο με κεφάλι όπως του γορίλα, αλλά πολύ πιο πλατύ, και με σώμα παρόμοιο με του χιμπατζή.
Συγγενής του χιμπατζή
Αρκετοί κάτοικοι του Μπίλι έχουν δει κατά καιρούς τα ζώα, μερικοί από απόσταση αναπνοής. Διόλου τυχαία, οι ντόπιοι τούς φοβούνται γι' αυτό τους αποκαλούν φονιάδες λιονταριών, ακριβώς επειδή είναι τεράστιοι σε μέγεθος και πολύ δυνατοί. Οι πίθηκοι του Μπίλι διακρίνονται από ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όσον αφορά στη συμπεριφορά τους. Εκτός από γιγαντόσωμοι, έχουν διαφορετικές συνήθειες από τους υπόλοιπους πληθυσμούς χιμπατζήδων. Χρησιμοποιούν εργαλεία με διαφορετικό τρόπο από τους συγγενείς τους και όταν είναι ανήσυχοι χτυπούν τα χέρια πάνω στα πόδια.
Οι υπάρχουσες αναλύσεις του μιτοχονδριακού DNA, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε τρίχες που βρέθηκαν μέσα στις φωλιές, αποκάλυψαν τη γενετική κληρονομιά από δύο υποείδη χιμπατζή: του Pan troglodytes schweinfurthii και του Pan troglodytes troglodytes.
Άγνωστοι Κινγκ Κονγκ
Ο πίθηκος του Μπίλι, όπως ονομάστηκε, ανήκει στη σφαίρα του πραγματικού συγκρινόμενος με άλλους ανθρωπόμορφους πιθήκους που εμπλέκονται στο μύθο. Ο πιο διάσημος είναι ο Γιέτι, ο υπερμεγέθης χιονάνθρωπος που εντόπισαν περισσότερες από μία φορές στους πάγους της Κεντρικής Ασίας. Μέχρι σήμερα το μόνο απτό στοιχείο για την ύπαρξη του πιθήκου των πάγων είναι κάποιες φωτογραφίες με τα αποτυπώματά του πάνω στο χιόνι καθώς κι ένα κρανίο.Άλλος μεγάλος ανθρωπόμορφος πίθηκος που περπατά σαν άνθρωπος είναι ο λεγόμενος Μεγαλοπόδαρος (Βig Feet), εικόνες του οποίου βλέπουμε στο πολύ σύντομο όσο και αμφιλεγόμενο φιλμ του Ρότζερ Πέτερσον. Ο λόγος; Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι πρόκειται για καλοστημένη απάτη. Από την Αφρική προέρχονται και ορισμένες άλλες περιπτώσεις, με κυριότερη εκείνη του μυθικού Κούλα Κάμπα, πιθήκου που μοιάζει με γορίλα και χιμπατζή και ζει στην Γκαμπόν ή στο Κονγκό.
Στην Ινδονησία οι Άγγλοι ερευνητές Άνταμ Ντέιβις και Άντριου Σάντερσον ανακάλυψαν τον Όραντζ Πεντέκ, μικρόσωμο πίθηκο που ζει μέσα στο τροπικό δάσος. Ασφαλώς και δεν είναι όλες αυτές οι επισημάνσεις αξιόπιστες. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για φευγαλέες εικόνες κανονικών πιθήκων που χάνονται μέσα στην πυκνή βλάστηση.
Αβέβαιο μέλλον των τριχωτών γιγάντων
Σύμφωνα με τον Άμαν, οι πίθηκοι του Μπίλι εξελίχθηκαν μακριά από τους ομοίους τους, γι' αυτό ανέπτυξαν διαφορετικά χαρακτηριστικά. Ίσως πρόκειται για πρωτόγονους χιμπατζήδες, μεγάλους και δυνατούς. Παρά τον τρόμο που προκαλούν στους ντόπιους λόγω των διαστάσεών τους, αυτός ο μικρός πληθυσμός ίσως εξαφανιστεί σε μερικά χρόνια. Ευτυχώς, προς το παρόν δεν έχουν φτάσει ακόμα στην περιοχή οι "σοβαροί" λαθροθήρες οι οποίοι, οπλισμένοι με Καλάσνικοφ, σκοτώνουν τις μητέρες για να πουλήσουν τα μικρά για σουβενίρ. Αν τελικά οι έμποροι ξυλείας αποφασίσουν να εκμεταλλευτούν το παρθένο δάσος, οι πίθηκοι του Μπίλι θα εξαφανιστούν από προσώπου Γης, της Γης που τους προστάτευε επί αιώνες.Για να μάθετε πιο πολλά:
Στο ίντερνετ: www.karlammann.com
Ιστοσελίδα του φωτογράφου Καρλ Άμαν με τις φωτογραφίες, την ανακάλυψη του πληθυσμού των πιθήκων και την ιστορία του αγώνα του κατά της λαθροθηρίας
