Τι είναι Κβαντική Μηχανική (κβαντομηχανική & κβαντοφυσική)

Στο παρόν άρθρο θα εξετάσουμε αναλυτικά όλες εκείνες τις πτυχές που αφορούν την Κβαντική Μηχανική (κβαντομηχανική και κβαντοφυσική) με τέτοιο τρόπο, ούτως ώστε οι πληροφορίες να είναι κατανοητές, ακόμη και στον πιο αδαή αναγνώστη μας που δεν σχετίζεται με το συγκεκριμένο επιστημονικό τομέα.

Ω Ναι, είναι γεγονός, fact που θα έλεγαν οι φίλοι μας οι Γάλλοι! Το βλέπεις καθημερινά τριγύρω σου, το ζεις -όνειρο είναι, δεν σε ξυπνάμε που λέει και ο ζεστοσκυλάς- πιθανότατα το κάνεις και εσύ και είσαι περιχαρής για αυτό! Ο λόγος για την εμμονή του ανθρώπου να μιλάει για πράγματα για τα οποία δεν γνωρίζει επαρκώς, κυκλοφορεί όμως γύρω του “επαρκής γνώση” για αυτά ώστε να μπορεί να εκφέρει άποψη θεωρώντας πως είναι πλήρως ενημερωμένος για αυτά. Όσον αφορά την “ηθική“, την “πολιτική“, το “σωστό” όλοι πλέον είμαστε “εξπέρ“!

Αποδεικνύεται όμως -στα λόγια τουλάχιστον, αν συμπεραίνεις με βάση την επιμονή κάποιου πως “γνωρίζει τι λέει“- ότι είμαστε “εξπέρ” και σε ένα κάρο επιστήμες, και μάλιστα -πού το παράξενο- χωρίς να έχουμε ασχοληθεί ποτέ μαζί τους! Να , για παράδειγμα: έχεις πλήρη άποψη για τα βιολογικά προϊόντα χωρίς να χρειάζεται να έχεις ιδέα από γεωπονία ή γεωργικές πρακτικές, μπορείς να εκφέρεις επιχειρηματολογία κατά της πυρηνικής ενέργειας χωρίς να γνωρίζεις και πολλά για την ραδιενέργεια ή το πώς μπορεί να συμβεί ένα ατύχημα! Ακόμα ο λόγος σου στο blog σου είναι πύρινος όταν μιλάς για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς ασχέτως που με το ζόρι θυμάσαι την μεντελιανή γενετική του σχολείου και τι σκατά είναι το DNA και το RNA — άσε κάτω την πένα τσιφτη, δεν της βάζεις φωτιά σαν τον φαλάκρα τον Πρίφτη, περιορίσου στο να τραβάς του πυροσβεστήρα την περόνη, κάθε Παρασκευή που γράφει ο Μικρός Στέλιος!

Το κοινό που έχουν αυτά τα θέματα, και το οποίο σε κάνει να “γνωρίζεις” για τούτα, είναι πως εμπίπτουν στα ενδιαφέροντα της “κοινής γνώμης“, πιθανότατα κάποιο γατάκι θα έτρωγε την γλώσσα σου αν μιλούσαμε για μηχανική ρευστών (τι!;) ή αν χωνόμασταν σε ηλεκτρονικά κυκλώματα. Όχι, δεν “απαιτείται” να γνωρίζεις για αυτά, με τον ίδιο τρόπο που θα έψαχνε την γλώσσα μου ο Ουζούνης αν μιλούσαμε για αρχιτεκτονική, κάτι όμως που μένει ανεξήγητο και κομπλάρει ο Στέλιος είναι πώς κάποιος μπορεί να επεκταθεί σε έναν “ανώτερο/ανώτατο” τομέα μιας επιστήμης όταν καλά καλά δεν έχει μελετήσει τα βασικά.

Ο λόγος για την “Κβαντομηχανική” και γενικά την “Κβαντική μηχανική” που ίσως να την έχεις ακούσει τριγύρω ως εξήγηση για παράξενα φαινόμενα στον μακρόκοσμο, ίσως να έχεις δει κανένα ντοκυμαντέρ του τύπου “What the bleep do we know“, ίσως πάλι να την έχεις ακούσει μπλεγμένη σε κάποιο φιλοσοφικό σύστημα αχταρμά. Όλως περιέργως, αυτή η “δύσκολη” επιστήμη με τα κάμποσα μαθηματικά και τα αρκετά ανεξήγητα φαινόμενα πλέον συναντιέται συχνά-πυκνά στο καθημερινό λεξιλόγιο και σε καθημερινές συζητήσεις!

Τι είναι η κβαντική μηχανική και κβαντική φυσική

Πολύ απλά είναι το ίδιο πράμα: είναι ένας κλάδος της φυσικής που μελετάει την συμπεριφορά των υποατομικών σωματιδίων, των σωματιδίων δηλαδή που φτιάχνουν την ύλη τριγύρω μας. Η κβαντική φυσική δεν είναι καθόλου “καινούργια υπόθεση” : οι απαρχές της μπορούν να βρεθούν το 1887 όπου ο Ludwig Boltzmann είπε πως το επίπεδο ενέργειας ενός φυσικού συστήματος μπορει να είναι διακριτό (κβαντισμένο, σε “ακέραια” πακέτα τα οποία ονομάζονται κβάντα).

Τα όμορφα χοντράδια όμως που την καθιέρωσαν και την έκαναν “hot” θέμα ήταν οι εξηγήσεις του Max Planck το 1900 όπου πρότεινε μια εξήγηση για την ακτινοβολία των μελανών σωμάτων η οποία βασιζόταν σε κβαντισμένα μεγέθη και όχι σε “συνεχείς” ποσότητες ενέργειας! Αν το “έχασες” , είναι επειδή δεν γνωρίζεις τόσο καλή φυσική, πόσο μάλλον κβαντοφυσική!

Αυτό που μελετούσε ο Planck, αυτό το μέλαν σώμα, είναι ένα ιδεατό αντικείμενο το οποίο απορροφάει όλη την ακτινοβολία που πέφτει πάνω του (κοινώς, δεν την ανακλά) και εκπέμπει ακτινοβολία ανάλογα με την θερμοκρασία που έχει — αν θες να στο φέρω πιο κοντά στο σπίτι σου για να το πιάσεις, αναρωτήθηκες ποτέ γιατί “πυρώνει” ένα αντικείμενο; Μήπως πρόσεξες το ότι το χρώμα του πυρώματος έχει άμεση σχέση με το πόσο θερμό είναι το αντικείμενο, με τα λιγότερο θερμά να είναι πιο κοκκινωπά ενώ τα πολύ θερμά να είναι σχεδόν λευκά;

Από τότε η κβαντομηχανική προχώρησε αρκετούτσικα και πλέον, μέσες άκρες, όταν ακούς για κβαντομηχανική συνήθως ο συνομιλητής σου εννοεί την μελέτη της ύλης και της ενέργειας σαν κύματομορφές και σαν σωματίδια! Ταυτόχρονα! Πώς γίνεται κάτι τέτοιο, να είναι ταυτόχρονα κάτι κύμα και σωματίδιο; Εδώ έχεις πιστέψει ότι ο Ιησούς ήταν και θεός και άνθρωπος, εκεί θα κολλήσουμε; Ναι, εκεί θα κολλήσουμε — διότι σε αυτή την περίπτωση μια τόσο “κακαλάτη” δήλωση έχει από πίσω της μπόλικα αποδεικτικά στοιχεία, που δείχνει πως δεν γίνεται ακριβώς έτσι αλλά συμβαίνει κάτι πιο παράξενο.

Η πιο απλή απάντηση στο πως γίνεται κάτι τέτοιο είναι η εξής: στον μικρόκοσμο, όταν μελετάς πολύ μικρά σωματίδια ή πολύ μεγάλες ταχύτητες οι “συμβατικοί” όροι της φυσικής, όπως τους γνωρίζεις καθημερινά, παύουν να ισχύουν και αρχίζουν να συμβαίνουν “κουλά” πράγματα τα οποία εξηγούνται με εξίσου κουλές θεωρίες!

Ένα τέτοιο περίεργο στοιχείο είναι η αρχή της αβεβαιότητας (ή αλλιώς αρχή της απροσδιοριστίας) του Werner Heisenberg, που λέει πως δεν μπορείς να γνωρίζεις ταυτόχρονα και την θέση αλλά και την ορμή ενός ηλεκτρονίου (ταχύτητα επί μάζα) — κοινώς αν γνωρίζεις που είσαι δεν γνωρίζεις με πόσο τρέχεις, αλλά αν γνωρίζεις με πόσο τρέχεις δεν έχεις ιδέα για το που είσαι: κάτι σαν μεθυσμένος οδηγός ένα πράμα!

Εδώ θα τρίψεις τα ματάκια σου διότι όταν είσαι μέσα στο αμάξι και την θέση σου μπορείς να γνωρίζεις επακριβώς που είσαι με όλα αυτά τα GPS γκατζετάκια, αλλά και την ταχύτητά σου — ασχέτως του πόσο έχεις πιει! Την μεγάλη διαφορά εδώ την κάνει το ότι δεν είσαι υποατομικό σωματίδιο οπότε δεν “παίζεις” μεταξύ κύματος και σωματιδίου, παραμένεις “σταθερός” και… συλλήψιμος. Για αυτόν συνήθως τον λόγο, στην ερώτηση της τροχαίας “γνωρίζετε με πόσο πηγαίνατε;“, δεν “πιάνει” η ατάκα “όχι, αλλα ξέρω που ακριβώς βρίσκομαι“.

Ένα άλλο πιο “κουλό” που καράφλιασε αρκετούς επιστήμονες και έδωσε σάρκα και οστά στ’ ότι ένα σωματίδιο μπορεί να είναι και κύμα και “μάζα” είναι το πείραμα τις διπλής σχισμής (double slit experiment), που ο… Dr. Quanta το εξηγεί αρκετά καλά σε ένα βίντεο του, που μπορείς να το βρεις πανεύκολα στο YouTube.

Η περιγραφή: αν έχουμε ένα “κανόνι” που πετάει πολλά μπιλάκια λούζοντας τον στόχο που έχει μπροστά, και μπροστά του βάλουμε ένα χαρτόνι με μια σχισμή, τα μπιλάκια που θα χτυπήσουν τον τοίχο πίσω από το χαρτόνι θα αφήσουν ίχνη “λωρίδας” — η οποία θα έχει το σχήμα της σχισμής την οποία πέρασαν. Αν αυτό το κάνουμε με κύμα, τότε θα δούμε μια λωρίδα στην μέση (το “ισχυρότερο” πλήγμα) αλλά θα δούμε και χτυπήματα τριγύρω της — έτσι ακριβώς όπως διαδώθηκε δηλαδή το κύμα βγαίνοντας από την σχισμή (δεν πάει μόνο ευθεία αλλα προς όλες τις κατευθύνσεις).

Τι θα γίνει αν βάλουμε ένα χαρτόνι με δυο σχισμές; Στην περίπτωση με τα μπιλάκια, θα δούμε δυο γραμμές στον τοίχο, που καταδεικνύουν την προβολή των δυο σχισμών του χαρτονιού. Στην περίπτωση όμως του κύματος, λόγω του φαινόμενου της παρεμβολής, θα δούμε μια κεντρική λωρίδα περιστοιχισμένη από άλλες που όσο απομακρύνονται από αυτή είναι όλο και μικρότερης έντασης.

Αν τώρα τρέξεις αυτό το πείραμα με ηλεκτρόνια, φωτόνια ή και άλλα τέτοια σωματίδια βλέπεις κάτι πολύ παράξενο: το σωματίδιο σου δίνει μια γραμμή (σαν… σωματίδιο) αν έχεις μια σχισμή, ενώ αν έχεις δυο σχισμές σου δίνει το μοτίβο της παρεμβολής (σαν κύμα!). Τι από τα δυο συμβαίνει; Ένας τρόπος για να το βρούμε είναι να βάλουμε κάποιον μετρητή στις σχισμές να μας πει από που πέρασε το σωματίδιο, για να κρίνουμε αν συμπεριφέρεται σαν κύμα ή σαν σωματίδιο. Ε, εκεί πάνω το πείραμα “χαλάει” ή μάλλον κατ’ εμέ φτιάχνει πραγματικά: το μηχάνημά σου μετράει από που πέρασε, σου λέει πως είναι “σωματίδιο” και στον “τοίχο“… σταματάς να βλέπεις το μοτίβο της παρεμβολής και βλέπεις μια γραμμή!

Έλα, πάμε όλοι μαζί, περίμενες πως και πως να το πείς : “η παρατήρηση αλλάζει το αποτέλεσμα“, ή όπως θα το έλεγε ο τρελάρας Dr Emmett Brown: “η παρατήρηση κάνει τη κβαντική κυματοειδή συνάρτηση να καταρρεύσει“, οπότε ας ρίξουμε όλα τα δεδομένα μας από οποιαδήποτε μελέτη στην χέστρα και ας τραβήξουμε πεισματικά το καζανάκι! Δεν έχει εξηγηθεί για πιο λόγο συμβαίνει η κατάρρευση της κυματοσυνάρτησης αλλά έχουν προταθεί πιθανές ερμηνείες.

Για να μετρήσεις κάτι, πρέπει να παρεμβληθείς στο σύστημα, με κάποιο πεδίο, με κάτι που θα ρίξεις πάνω του και θα πάρεις ανάκλαση. Κοινώς, είτε να το “ακουμπήσεις” με ύλη ή ενέργεια, είτε κάπως να συλλάβεις ύλη ή ενέργεια που εκπέμπει για να την αναλύσεις. Αυτό πιθανότατα μπορεί να αλλάξει την συμπεριφορά του σωματιδίου. Το παραπάνω είναι μια απλή/απλοϊκή θεωρία, η οποία πιθανόν δεν ισχύει σε “κβαντικά συστήματα” αλλά καλό είναι να την έχεις κατα νου γενικά.

Μια πιο πιθανή και εξωτική θεωρία είναι πως… προτού μετρήσεις κάτι (κάποιο σωματίδιο) αυτό “δεν έχει καθοριστεί” που υπάρχει (σε ποιο… eigenstate βρίσκεται), η ύπαρξη του ως “κάτι” (σωματίδιο; ενέργεια;) δεν είναι στάνταρ γεγονός αλλά… πιθανότητα, πράγμα παράδοξο για σένα που στον μακρόκοσμο τα αντικείμενα είναι “καθορισμένα” το τι είναι. Με το που το παρατηρήσεις, το “αναγκάζεις” να μπει σε συγκεκριμένο eigenstate, ουσιαστικά μειώνοντας τις πιθανότητες του να υπάρξει σε κάποια Χ κατάσταση, στην πιθανότητα που μόλις παρατήρησες! Κανονική κακοποίηση σωματιδίων, το εξαναγκάζεις με τον ίδιο τρόπο που η δικιά σου σε “εξαναγκάζει” να ρίξεις το πανάκριβο πορσελάνινο τσαγιερό καθώς το μεταφέρεις επειδή σε κοιτάει έντονα μην κάνεις μαλακία και γλυστρίσεις!

Στα παραπάνω, κολλάει επίσης το άλλο “γνωστό” -τόσο γνωστό που έγινε ποπ- “νοητικό πείραμα“, αυτό της Γάτας του Σρέντιγκερ (Schrödinger’s cat) που έχει γίνει αφορμή για πολλά κωμικά στριπάκια και που σταντέ θα λατρέψουν Σάββας και Γεωργία. Αυτό το πείραμα ουσιαστικά τονίζει τα eigenstate αλλά με την έννοια της “υπέρθεσης“, δηλαδή πως ένα γεγονός μπορεί να βρίσκεται ταυτόχρονα σε δύο (ή και περισσότερες!) καταστάσεις ταυτόχρονα, μέχρι φυσικά να έρθει η κατάρρευση και να ζορίσει λίγο τα πράματα.

Εδώ έχουμε μια γάτα μέσα σε ένα κουτί, έναν ανιχνευτή Geiger, μια μικρή ποσότητα ραδιενεργού στοιχείου και μια λαχταριστή αμπούλα υδροκυανίου. Έστω η ποσότητα ραδιενεργού στοιχείου έχει χρόνο ημιζωής μια ώρα, δηλαδή μέσα στην ώρα μπορεί να υποπέσει σε άλλο στοιχείο εκπέμπoντας ραδιενέργεια την οποία μπορεί να ανιχνεύσει ένας μετρητής Geiger (το φαινόμενο της ημιζωής είναι “κβαντικό“, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε — μπορούμε μόνο να μιλήσουμε για πιθανότητα του να συμβεί).

Έχουμε ρυθμίσει όμως τον μετρητή Geiger αν ανιχνεύσει ραδιενέργεια να σπάσει την αμπούλα, ελευθερώνοντας το δηλητήριο και σκοτώνοντας την γάτα. Η γάτα λοιπόν, μόλις περάσει μια ώρα είναι νεκρή ή ζωντανή; Η κβαντική θεωρία εδώ θα έλεγε πως είναι “και τα δύο, ταυτόχρονα” κάτι που έρχεται σε άμεση αντίθεση με την καψερή καθημερινή σου εμπειρία.

Πώς γίνεται αυτό; Μέσω “υπέρθεσης” λέει μια θεωρία, πως και τα δυο γεγονότα είναι πιθανά ταυτόχρονα, μέχρι να ανοίξουμε το κουτί και να “αποφασιστεί” αν η γάτα αποδήμησε εις σαπίλα ή αν νιαουρίζει χαρούμενα. Άλλη θεωρία μιλάει για “άλλους κόσμους” (οι… γνωστές-άγνωστες και κατ’ εσένα ευφάνταστες άλλες διαστάσεις) όπου στον έναν η γάτα είναι ζωντανή και στον άλλον πεθαμένη, δυο σενάρια που δεν μπορούν να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους, απλά η “ιστορία” παίρνει ρότα προς ένα από τα δυο. Αν σου άρεσαν τα παραπάνω θα λατρέψεις την… κβαντική σύμπλεξη!

Μην μου κάνεις μουτσούνες και δήθεν πως δεν ξέρεις τι είναι αυτό, σου έβαλα και βιντεάκι από πάνω. Είναι η δικαιολόγηση της “τηλεπάθειάς” σου (και άλλων “υπερδυνάμεων” σου) βρε μεμέτη! Μέσες άκρες λέει πως δυο σωματίδια που έχουν δημιουργηθεί μαζί, είναι “άρρηκτα” δεμένα μεταξύ τους και η “πληροφορία” (ή το “καθεστώς” που βρίσκεται το ένα) ταξιδεύει “ακαριαία” μεταξύ του ενός και του άλλου ανεξαρτήτως αποστάσεως. Πόσο “ακαριαία“; Τόσο ώστε αν χρειαζόταν να ταξιδέψει από το ένα στο άλλο με γνωστά, “συμβατικά” μέσα (π.χ. ήχο, ηλεκτρομαγνητισμό) η ταχύτητά του θα έπρεπε να είναι μεγαλύτερη αυτή του φωτός και πάντα   ανεξαρτήτως αποστάσεως!

Ναι, σύμπλεξη, “entaglement“, τα δυο σωματίδια έχουνε μπλέξει τα μπούτια τους και συνδέονται με έναν μαγικό -που θα έλεγες εσύ- δεσμό, κβαντικό για κάποιον που ασχολείται με αυτόν τον κλάδο της φυσικής. Πάνω σε αυτό το φαινόμενο βασίζεται και η κβαντική τηλεμεταφορά! Χμ, σύμπλεξη, άλλες διαστάσεις, τηλεμεταφορές, “είναι και δεν είναι μαζί” — πρέπει ως τώρα να έχεις μια γαϊδουρινή στύση με όλα τα παραπάνω που κοντεύεις να πάθεις πριαπισμό! Δεν θέλουμε όμως να κινδυνεύσει η σωματική σου ακεραιότητα, σωστά; Υπάρχουν και νόμοι δυστυχώς που θα καθιστούσαν ο μικρό Στέλιος υπόλογος!

Τι δεν είναι η κβαντομηχανική και η κβαντοφυσική 

Η κβαντομηχανική είναι μια προσπάθεια εξήγησης του κόσμου σε επίπεδο μικρόκοσμου και ακραίων μεγεθών από άποψη κλίμακας, απόρροια των οποίων είναι ο μακρόκοσμος που παρατηρείς καθημερινά. Η κβαντομηχανική δεν είναι ούτε η δικαίωση κάποιου φιλοσοφικού συστήματος πεποιθήσεων, ούτε, ακόμα χειρότερα, η επαλήθευση προσωπικών ευσεβών πόθων περί “μεταφυσικής” που -ω τι απρόβλεπτο- σε μετατρέπει από “απλή ύλη” σε “σημαντικότατο ον με ψυχή και υπόσταση πέραν των τετριμένων καθημερινοτήτων.

Πάμε όμως να στο εξηγήσω λίγο πιο μπομπάτα σαν τον Afrika Bambaataa, διότι ακόμα και σε σύμπλεξη να βρισκόμασταν θα αργούσες γύρω στο μισάωρο να πιάσεις το παραπάνω. Έι, μη θυμώνεις, απόλαυσε τ’ ότι πρώτη φορά δέχεσαι μια κβαντική προσβολή της ευφυίας σου (ή μάλλον των πεποιθήσεών σου, που φυλάς σαν κόρη οφθαλμού)!

Πρώτα από από όλα το ότι διάβασες τα παραπάνω δεν σημαίνει πως γνωρίζεις κβαντική φυσική, διότι δεν γνωρίζεις την θεωρία από πίσω και πιθανότατα ούτε τα μαθηματικά μοντέλα που περιγράφουν κβαντικά φαινόμενα. Γνωρίζεις απλά 2-3 πειράματα και συμπεράσματα, τόσο ποπ που θα μπορούσαν να τα παίζουν στο αγαπημένο σου κλαμπάκι Σαββάτο βράδυ. Προ(κ)τού πεταχτείς εδώ σαν την πορδή λέγοντας πως “δεν χρειάζεται ρε ζαϊκλοβλαμάδι να γνωρίζω από μηχανική για να είμαι άσσος στο αμάξι“, μάθε να κοντρολάρεις τα άλογά σου και να ξέρεις που σε παίρνει!

Χωρίς να γνωρίζεις την θεωρία και τα μαθηματικά, ούτε πείραμα θα μπορούσες να προτείνεις που αφορά κβαντικά φαινόμενα, πόσο μάλλον να ερμηνεύσεις τα αποτελέσματα που σου δίνουν — προς το παρόν δηλαδή σου φαίνονται εύκολα διότι το ντεπόζιτό σου περιέχει μασημένη τροφή. Ακόμα πιο ουσιαστικά, δεν είσαι σε θέση να κάνεις προβλέψεις σχετικά με “κβαντικά θέματα” ούτε και να εξάγεις συμπεράσματα, διότι κάτι που για σένα θα αποτελούσε “λογικό επόμενο” για κάποιον που γνωρίζει κβαντική φυσική θα μπορούσε να αποτελεί μεγάλη πατάτα, “παραβίαση του Χ αξιώματος” πάνω στο οποίο στηρίζεται αυτός ο κλάδος ή κάτι άλλο εξίσου φάουλ. Δεν χρειάζεται να πάσχεις απο Asperger για να καταλάβεις κβαντική φυσική, προετοιμάσου όμως για πολύ διάβασμα!

Σε δεύτερη φάση αξίζει να σφηνώσεις πολύ καλά μέσα στο κρανίο σου πως ολα τα παραπάνω γεγονότα αφορούν τον μικρόκοσμο: μικρά σωματίδια, μεγάλες ταχύτητες! Θα ήταν λοιπόν τεράστιο λογικό άλμα, και πιθανότατα ακυρότατο, να αναγάγεις αυτές τις θεωρίες στον μακρόκοσμο (βλέπε: έξω από το παράθυρό σου!) και να θεωρήσεις πως τα αντικείμενα εκεί συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο. Ουδεμία σχέση λοιπόν ο μακρόκοσμος με τον μικρόκοσμο; Όχι, μην βιάζεσαι!

Ο μακρόκοσμος είναι η συνισταμένη των συνιστωσών του μικρόκοσμου, και ενώ ο μικρόκοσμος περιγράφεται καλύτερα από την κβαντική θεώρηση, ο μακρόκοσμος όπως των γνωρίζουμε ως τώρα περιγράφεται καλύτερα από την -ετοιμάσου για ξενέρωμα- κλασική Νευτώνεια φυσική. Ναι, αυτές οι αηδίες με τα βελάκια, τις τριβές, τις ταχύτητες, τις δυναμικές και κινητικές ενέργειες που σου προκάλεσαν την ορχίτιδα κατά γυμνάσιο και λύκειο.

Από την άλλη η “ανακάλυψη” των κβάντα ξεκίνησε από ερεθίσματα που λάβαμε από τον μακρόκοσμο, σκύψαμε πιο κοντά να κοιτάξουμε τα μόρια και τι είδαμε; “Εγαμιόσαντο κύριε Δικαστά“, που λέει και ο γύφτος. Εδώ ένα πολύ ενδιαφέρον σημείο είναι το “πού βρίσκεται το όριο“, πού “σπάει” η κβαντική φυσική και δίνει τα σκήπτρα της διακυβέρνησης στον Νεύτωνα και το αντίστροφο: προς το παρόν δεν γνωρίζουμε, φαινόμενα όμως όπως η σύμπλεξη, και η συμπεριφορά σωματιδίων ως κύμα έχουν βρεθεί να ισχύουν ακόμα και σε “γιγάντια” (για τα μεγέθη της κβαντομηχανικής) μόρια όπως το C60, ένα φουλερένιο με εξήντα άνθρακες.

Πιθανότατα ακόμα και “καθαρά κβαντικά φαινόμενα” (και όχι μόνο η μακροκοσμική τους απόρροια) να παίζουν ρόλο σε επιστήμες όπως η φαρμακολογία ή η μελέτη του ανθρώπινου εγκεφάλου — και αν προτιμάς για να σε ξαναφτιάξω λίγο, η ανθρώπινη συνειδητότητα. Η κβαντική φυσική ίσως εξηγήσει πολύ παράξενα φαινόμενα που τα νομίζεις συνηθισμένα επειδή τα βλέπεις καθημερινά, όπως η βαρυτική δύναμη που ασκεί κάθε σώμα με μάζα, η ίδια η ύπαρξη της “μάζας” ή ακόμα και το πως δουλεύουν τελικά αυτοί οι γαμημένοι οι μαγνήτες που προβλημάτισαν τόσο τους ICP!

Για τους πιο αιθεροκοιτούντες που δεν αρκούνται σε τέτοιες κοινοτοπίες -είναι ξεκάθαρες βλέπεις για αυτούς- ίσως να εξηγήσει τι σκατά είναι το σύμπαν μας και πως προέκυψε. Για του πρακτικούς, ήδη αξιοποιείται το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο, και περιμένουμε επίσης και τους κβαντικούς υπολογιστές να σκάσουν μούρη.

Αυτοί που διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο να απογοητευτούν είναι οι πιο “μυστικιστές” της παρέας που βρήκαν στον “Κβαντικό Μυστικισμό” ένα αποκούμπι. Αρκεί να πετάξεις μέσα σε μια πρόταση την λέξη “κβαντικό” και αμέσως η τηλεμεταφορά που ισχυρίστικε ο τάδε μύστης ή η τηλεπάθεια που διαφημίζει ο μεγάλος γκουρού “εξηγείται πλέον επιστημονικά μέσω σύμπλεξης” και έτσι “δικαιώνονται” ένα κάρο αοριστολογίες, φιλοσοφικά συστήματα New Age τύπου “αχταρμά” (διάβαζε: Νέας Ακρόπολης) και κάθε είδους ανατολικοπαρμένος μέχρι αηδίας.

Επίσης πολύς λόγος γίνεται και για παράλληλες διαστάσεις ή “παραπάνω των 3 ή 4 διαστάσεων” που πολλοί το παρερμηνεύουν με τρόπο που θα ταίριαζε σε βιβλίο επιστημονικής φαντασίας: τους λείπει μόνο η λαμπερή οβάλ πύλη ή εκείνη η παράξενη τεχνική αστρικού ταξιδιού για να επισκευτούν “πεδία” κατοικημένα με “ανώτερες οντότητες” σχεδόν όπως “ξεφεύγει” λίγο (χάριν αφήγησης μπρε, όχι επειδή είναι από το What the bleep do we know) το παρακάτω βιντεάκι (προσωπικά προτιμώ Carl Sagan, μπορώ να εστιάσω την προσοχή μου και χωρίς καρτούνικα γραφικά):